Ο πρίγκηπας με το φλιτζανάκι

 

Ο πρίγκηπας με το φλιτζανάκι

Emilie de Turckheim

Μετάφραση Ρούλα Γεωργακοπούλου

Εκδ.Πόλις 2020

 

Ζω σε μια πολυπολιτισμική γειτονιά. Φιλιππινέζοι, Πακιστανοί, Αλβανοί και Έλληνες συνυπάρχουν αρμονικά με τους πολλούς τουρίστες που σέρνουν χαρούμενα τις βαλίτσες τους στο καντούνι. Ανταλλάσσουμε ευγενικά χαμόγελα, κάποιες φορές και μια τυπική «καλημέρα». Από την πλευρά μου απροσποίητη. Πραγματικά εύχομαι να έχουν και να έχουμε μια όμορφη μέρα. Δεν θεωρώ τον εαυτό μου ρατσιστή. Όμως θα άνοιγα το σπίτι μου σε οποιονδήποτε από τους γείτονές μου; Θα μπορούσα να κοιμάμαι γαλήνια στο δωμάτιό μου ή να κάνω το μπάνιο μου όταν στην άλλη πλευρά του τοίχου κοιμάται ένας άνθρωπος που δεν είναι οικογένειά μου; Θα τον άφηνα στο άδειο σπίτι μου για να πάω διακοπές; Να ανοίγει τα συρτάρια μου; Να χαζεύει τις φωτογραφίες μου; Μπορώ να κάνω αυτό που έκανε η Emilie;

Η Emilie και ο σύζυγός της μαζί με τα δυο αγόρια τους αποφάσισαν να φιλοξενήσουν τον Ρεζά, Αφγανό πρόσφυγα, για έναν χρόνο στο σπίτι τους. Η Emilie δεν προσποιείται την φιλάνθρωπη και την προοδευτική. Το βιβλίο της είναι η πραγματική καταγραφή στο ημερολόγιό της του χρόνου που πέρασε με τον Ρεζά.

Ο Ρεζά είναι ένας υποδειγματικός φιλοξενούμενος. Έχει χαρτιά. Έχει δουλειά. Είναι νέος. Είναι όμορφος. Είναι ευγενικός, έντιμος. Τον φαντάζομαι σαν έναν Αντετοκούνμπο από το Αφγανιστάν. Φεύγει το πρωί από το σπίτι πατώντας στα ακροδάχτυλα για να μην ξυπνήσει την οικογένεια. Τους μαγειρεύει εξωτικά φαγητά. Προσπαθεί να μάθει γαλλικά. Όπως έμαθε λίγα ελληνικά γιατί πίστευε ότι θα έμενε στην Ελλάδα. Αλλά οι αστυνομικοί στην Ελλάδα χτυπάνε, είπε στην Emilie. Όπως έμαθε νορβηγικά γιατί πίστευε ότι θα έμενε στην Νορβηγία. Αλλά όχι. Δεν είχε χαρτιά. Δεν μιλάει για τον πόλεμο, για την μητέρα του. Μόνο στην μητέρα της Emilie εξομολογείται. Έφυγαν τρέχοντας από το Αφγανιστάν για να γλιτώσουν. Αυτός και η μάνα. Η υπόλοιπη οικογένεια χαμένη. Στα σύνορα με την Τουρκία πλήρωσαν τον λαθρέμπορο. Η μητέρα χάθηκε. Ο Ρεζά την περίμενε. Την περίμενε. Την περίμενε. Έντεκα χρονών. Τον σπρώχνουν να μπει στη βάρκα. Η βάρκα βουλιάζει στην Μεσόγειο. Η Emilie τον ονειρεύεται να κολυμπάει προς την ακτή κάτω από ένα ολόγιομο φεγγάρι. Η Ευρώπη τέτοια νυχτερινά μπάνια ξέρει.

-Όχι φεγγάρι, λέει ο Ρεζά με τα σπαστά γαλλικά του. Μαύρο σκοτάδι. Κόσμος πολύς. Σε πατάνε στο κεφάλι. Κόσμος πνίγεται. Σώματα νεκρά γύρω σου. Δεν θέλεις να γίνεις ένα από αυτά.

Όχι δεν έχει φεγγάρι για ένα παιδί που φεύγει μόνο από το Αφγανιστάν. Μόνο δρόμο. Τουρκία. Ελλάδα. Νορβηγία. Γαλλία. Ο Ρεζά των 11 έχει φτάσει 22. Και δεν ξέρει τι έγινε η μάνα.

-Να δούμε το κανάλι των προσφύγων, του λέει η Emilie.

Δεν είναι έτοιμος. Φοβάται ότι θα δει την εικόνα της στους οριστικά νεκρούς; Η εικόνα της έχει ξεθωριάσει μέσα του; Φοβάται ότι δεν θα την αναγνωρίσει;

Τα γαλλικά του Ρεζά μπορούν να περιγράψουν την πείνα, την δίψα, το κρύο, την ζέστη. Αλλά γι΄αυτά τα λεπτά αισθήματα της καρδιάς δεν φτάνουν.

Κλείνοντας το βιβλίο εύχομαι αυτό που εύχεται και η Emilie. Να μπορέσει το σύστημα κοινωνικής πρόνοιας της Γαλλίας, της Ευρώπης να αντέξει ανθρώπους σαν τον Ρεζά, που φεύγουν κυνηγημένοι από πόλεμο, από φτώχεια και ψάχνουν ασφάλεια για να δουλέψουν και να ζήσουν με αξιοπρέπεια. Εύχομαι να γίνω κι εγώ σαν την Emilie. Άνθρωπος με ανοιχτή καρδιά. Τώρα που ο πόλεμος φτάνει στη θάλασσά μας και χτυπάει την πόρτα μας, αν εγώ ή το παιδί μου βρεθούμε νύχτα σε θάλασσα χωρίς φεγγάρι μακάρι να βρεθεί κάποια Emilie να ανοίξει το σπίτι της, μια Emilie που να μπορεί να κοιμάται χωρίς φόβο στην άλλη πλευρά του τοίχου.